E-Learning: Acute Buik Onderzoek

Acute Buik

Nieuw 
bij het Acute Zorg blog: Acute Zorg Kaartjes te bestellen

meer informatie

(Acute) buik klachten zijn moeilijk te diagnosticeren

Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen urgente aandoeningen die progressief en ernstig verlopen zonder medische (chirurgische) interventie en niet-urgente diagnosen.

Acute Buik Onderzoek 

De meest voorkomende oorzaak: peritonitis, als gevolg van inflammatie 

 bijvoorbeeld door  

• een appendicitis  
• een cholecystitis 
• een perforatie bij een ontstoken appendix 
• ulcus pepticum of divertikel.  
• Een dunnedarmobstructie (ileus) kan ook een acute buik veroorzaken. 

ALGEMENE ASPECTEN VAN BUIKPIJN: 

• eetlustgebrek 
• malaise 
• tachycardie 
• hypotensie 
• koorts 
• nausea 
• braken 
• diarree <--> obstipatie   

ANAMNESE 

Vaak is de anamnese extreem belangrijk in het vinden van de oorzaak van de pijn.  

Anamnese abdominaal:  

• diarree 
• obstipatie 
• opgezet abdomen 
• 
  

Specifieke vragen 

•     Wanneer is de pijn ontstaan? 
•     Is de pijn intermittent (koliekpijnen) of continu? 
•     Wanneer had de patiënt de laatste stoelgang?                                            Was deze anders dan anders van aard? 
•     Heeft de patiënt een voorgeschiedenis van buikpijn                                    (nierstenen, obstipatie, menstruatiepijn, ...) 
•     Wanneer had een vrouwelijke patiënte de laatste menstruatie?                    Gebruikt  zij de pil? 

De pijn-anamnese: 

Pijnkarakteristieken 

•     scherp 
•     gelokaliseerd 
•     wandpijn 
•     loslaatpijn 

Parietale pijn 

Toename vd pijn bij peritoneale drukverschillen

Indien de palpatie pijn opwekt en de patiënt bij een valsalva manoever meer pijn voelt, kan dit wijzen op peritoneale prikkeling. 

Oorzaken: Peritoneale prikkeling door materiaal

•     urine 
•     stoelgang 
•     bloed 
•     maagvocht 
•     pus 
•     gal 
•     pancreasenzymen 

Slingerpijn:   

Toename bij hoesten of bewegen 

Deze suggereert peritoneale prikkeling. Men kan ook vragen of het schokken van de wagen naar het ziekenhuis erg hinderlijk was. 

Als de patiënt dit beaamt, moet men slingerpijn in overweging nemen.

  

Viscerale pijn 

Door distensie van buikorganen weinig gelokaliseerd 

  

Oorzaken van viscerale pijn: 

Viscerale obstructie 

• dunne darm 
• colon 
• galblaas 
• urinewegen 

   Viscerale inflammatie 

• appendicitis 

Soorten viscerale pijn: 

• Koliekpijn:

        Vooral darmdistentie 
    

•  Continue pijn:  

       Nierdistentie        Galblaasdistentie 

  

• Inflammatoire pijn 

       initieel weinig gelocaliseerd        later beter lokaal drukgevoelig 

Inflammatoire darmaandoeningen 

•         gastro-enteritis 
•       lymfadenitis 
•       ziekte van Crohn 
•       Colitis Ulcerosa 

Andere inflammatoire aandoeningen: 

•        Cholecystitis 
•        Hepatitis 
•        Maagulcera 
•        Pancreatitis 
•        Pyelonefritis 
•        Pelvic inflammatory disease 

Ischemie 

•     zeer hevige pijn 
•     diffuus 
•     niet evenredig met klinisch onderzoek

    Oorzaken van ischemische pijn: 

•   viscerale ischemie: milt 

Gerefereerde pijn 

Thoracale aandoeningen kunnen abdominale pijn geven   Omgekeerd kan prikkeling van het diafragma (bijvoorbeeld door vrije lucht in het abdomen) schouderpijn geven. 

Buikwandpijn 

Spierpijn van de buikwandspieren kan voorkomen na bijvoorbeeld een verkeersongeval of een vechtpartij. 

 Zachte druk kan de pijn reeds uitlokken. Ook bewegingen lokken de pijn uit.  Vaak blijft de peristaltiek, eetlust en het stoelgangspatroon gewoon aanwezig. 

HET LICHAMELIJK ONDERZOEK

Pagi

Testen voor peritoneale prikkeling 

Palpatie: 

    Teken van Rovsing: 

Pijn thv de rechter fossa bij druk id linker fossa 

    Teken van Mc Burney: 

Drukpijn in de rechter fossa 

    

    Teken van Murphy: 

Inhalatiestop bij diepe leverpalpatie 

    Psoasteken: 

Pijn bij opheffen vd gestrekte benen                        (=inflammatie thv de psoasspier) 

    Obturatoriusteken: 

Pijn bij interne rotatie vd heup in flexie (= inflammatie M. Obturatorius Internus)

Genito-urinaire oorzaken van de pijn: 

•     flankpijn 
•     dysurie 
•     hematurie 
•     vaginaal bloedverlies 

Testiculair

    pijn
    zwelling
    hoogliggende testis
    omgekeerde ligging testis

Ledematen

    Schouderpijn
    Schouderpijn kan ontstaan als gerefereerde pijn door prikkeling van het            diafragma.

    Vaak hebben mensen na een laparoscopie schouderpijn.

    Dat komt omdat de lucht die in de buik werd geblazen het diafragma prikkelt.

TECHNISCHE ONDERZOEKEN:  

ECG

    Buikpijn kan door angor ontstaan.

    Daarom wordt soms ook een Electrocardiogram afgenomen.

Differentiaaldiagnose

•     rupturerend abdominaal aneurysma
•     abdominale epilepsie
•     abdominale migraine
•     buikwandhematoom
•     buikwandabces
•     bijniercrisis
•     appendicitis
•     darmobstructie
•     cholecystitis
•     obstipatie
•     depressie