E learning: ABCD methodiek - initial assessment

De ABCDE-methode 

Initial Assessement

is een werkwijze waarbij hulp wordt verleend met het principe 

"treat first what kills first". 

Met andere woorden: eerst de primaire (levensbedreigende) en vervolgens de secundaire c.q. tertiaire (niet-direct c.q. niet-levensbedreigende) letsels en stoornissen. 

Deze handelwijze heeft belangrijke voordelen omdat - naast een duidelijke houvast - door het volgen van deze methodiek (bijna) alle letsels en stoornissen ermee kunnen worden onderkend en behandeld.

In de gezondheidszorg is al het ambulance personeel, de SEH-artsen en de SEH verpleegkundigen in trauma opvang praktisch hetzelfde opgeleid en spreken we dezelfde "taal". We hebben aan een letter uit het alfabet genoeg om te weten waar de ander "zit in het onderzoek". We werken volgens een ABC-principe.

De opvang van (multi) trauma patiënten gebeurt door middel van de initiële, secundaire en eventuele tertiaire beoordeling (assessment)

Initial Assessment (primaire onderzoeksfase)

Op de SEH wordt er tijdens het trauma onderzoek in twee delen gewerkt. Het eerste deel is de zgn. primaire onderzoeksfase.

Bij elk item wordt volgens protocol onderzocht of er geen situaties zijn, die een bedreiging kunnen zijn voor de vitale functies. Zo kan braaksel in de mond een bedreiging zijn voor de ademweg. Het weghalen van het braaksel noemen we "de interventie", waarna we weer controleren of onze interventie effect heeft gehad.

Dat proces gaat het hele protocol door. We kijken, luisteren en voelen naar bedreigingen of opvallende zaken en doen zo nodig een interventie om de bedreiging ongedaan te maken.

SAFE

We starten met een SAFE benadering. Veiligheid voor alles, nietwaar??

SAFE staat voor

S =shout for help: zorg vooraf dat z.s.m. de juiste collega verpleegkundigen, artsen en disciplines in de buurt zijn. Laat een collega je ondersteunen hierbij en begin zelf de patiënt te onderzoeken.

A =approach with care: zorg voor een veilige benadering, zorg goed voor nek immobilisatie en instructies alvorens de patiënt de nek beweegt

F =free from danger: zorg voor je eigen veiligheid. Let op mogelijke besmettingsbronnen zoals chemische stoffen, vreemde geuren, dampen, maar ook voor een veilige werkomgeving zonder losliggende elektriciteit kabels etc..

E = Evaluate ABC: begin met beoordelen van ABC

Bepalen bewustzijn

Na of tijdens de aspecten van de SAFE benadering volgt het eerste contact met de patiënt. Bij het eerste aanspreken reageert de patiënt waarschijnlijk ook. Dit geeft een eerste algemene indruk over diens conditie en mogelijke bedreigingen in het ABC.

Primaire onderzoeksfase:

• A staat voor Airway. We doen hier een ademwegcontrole maar eerst zorgen we voor stabilisatie en/of immobilisatie van de nek, de zgn. cervicale wervel kolom (CWK).
• B staat voor Breathing ofwel ademhaling. Hier onderzoeken – en bewerkstelligen we z.n. een functionele ademhaling. Zuurstof geven is hierbij een van de vereiste.
• C staat voor circulatie, hetgeen alles betreft wat met bloedsomloop en hartslag te maken heeft.
• D houdt Disability in ofwel kort neurologisch onderzoek om te kijken of er neurologische schade is opgetreden
• E staat voor Exposure & Environmental control. Hierbij zullen we de kleding verwijderen voor een snelle controle (een eerste indruk) en zullen tevens ondertussen natuurlijk de patient warm houden om onderkoeling te voorkomen.

De A t/m E onderzoeken zijn belangrijk om de alle mogelijke levensbedreigende signalen op te sporen en deze te behandelen. Pas als deze vijf zijn "gezekerd", doen we de rest van het onderzoek, de zgn Secundaire onderzoeksfase.

Secundaire onderzoeksfase:

• F staat voor Full set of vital signs, waarbij we volledige serie van de vitale functies (pols, temperatuur, saturatie, bloeddruk) in beeld willen krijgen. F staat ook voor five interventions zoals ritme bewaking aan de monitor, pulse oxymeter, urine catheter, maagsonde en aanvullend laboratorium onderzoek. F staat tot slot voor facilitate family presence ofwel de familie gelegenheid bieden de patiënt te bezoeken.
• G staat voor het geven van comfort, zoals medicatie tegen de pijn of de patiënt geruststellen door te praten en aanraken.
• H staat enerzijds voor History (de ziektegeschiedenis met allergie, medicatiegebruik, laatste maaltijd en gebeurtenis en natuurlijk het ongevalsmechanisme, letsels, metingen van de ambulanceploeg en door hen ingestelde behandeling (bijv. infusie). Daarnaast staat H ook voor Head to toe, ofwel het top tot teen onderzoek.
• I staat voor inspect posterior surfaces, waarbij na een speciale roltechniek de rugzijde van de patient geïnspecteerd wordt.

De letters ABCDE zijn dus de A-B-C-D- E's van de primaire onderzoeksfase. We verwijderen bij de E alleen die kleren bij de patiënt, die het mogelijk maken om het primaire onderzoek te kunnen uitvoeren. Als er levensbedreigende aandoeningen of letsels gevonden worden, gaan we over tot interventies (=handelingen) om deze te corrigeren.

Verdere onderzoeksstappen ter diagnostiek worden in deze eerste fase niet uitgevoerd. Eerst moeten er maatregelen zijn genomen om een vrije ademweg, sufficiente ademhaling en een effectieve circulatie te waarborgen.

We vinden het dus belangrijker dat iemand ademt en een goede bloeddruk heeft dan te weten of ie zich gisteren niet zo lekker voelde. Dat komt later aan de orde.

Een meer gedetailleerde anamnese (de persoonlijke voorgeschiedenis m.b.t. gezondheid ) wordt verkregen tijdens het secundaire onderzoek.

Kortom: de tijdens de traumaopvang wordt volgens een vast schema een onderzoekstraject afgelegd, waarbij gelijk -indien nodig- gelijk actie wordt ondernomen om levensbedreigende situaties het hoofd te bieden.

Dit lijkt heel simpel, maar de acute situatie kan behoorlijke druk op de verpleegkundige leggen. Gelukkig kan de verpleegkundige die dit ABC beheerst gestructureerd alle vitale bedreigingen opsporen, interventies doen, checken of deze succes hebben en in veel gevallen de patient in ieder geval proberen te stabiliseren. Dat vergt echter de nodige kennis, kunde en training. Gelukkig zijn alle ambulance bemanningen en SEH-verpleegkundigen wat dat betreft praktisch eenduidig opgeleid en spreken ze dezelfde taal. De Nederlandse Traumazorg is goed geregeld en van hoog niveau.

Bron: https://spoed.wordpress.com/category/01-initial-assessment/